Bu yazımızda, özel okulların geçmişten günümüze serencamını göz önünde tutarak; eğitim sektöründeki önemi ve ülkeye katkıları üzerinde can alıcı noktaları madde madde sıralayarak kısaca duracağız.

artı eğitim dergisi 2025 Ocak sayısında yayınlanan yazım

Kısaca Özel Okullar ve Öğretmenlik Mesleği

Bu yazımızda, özel okulların geçmişten günümüze serencamını göz önünde tutarak; eğitim sektöründeki önemi ve ülkeye katkıları üzerinde can alıcı noktaları madde madde sıralayarak kısaca duracağız. Bütün dünyada son 1+1 asırdır eğitim öğretim faaliyetleri insanın doğasına, cibilliyetine ters bir şekilde yürütülmektedir. Bu konu başlı başına eğitim tarihi konusudur (Bkz. Eğitim: Bir Kitle İmha Silahı, John Taylor Gatto ) yoksa böyle geniş ve mühim bir konuya elinizdeki derginin sayfaları yeterli olmaz.

Aslında buna da pek gerek yok. Konunun ilgilisi sorumlu bürokratlar ve karar vericiler mevzuyu çok iyi bildikleri gibi, ülkemiz ve gençlerimiz için net ve yapıcı, geçerli çözüm tekliflerimizi bizden defaatle dinlediler…

Bütün sektörlerde olduğu gibi, Özel Öğretim Kurumları da okulları ve çeşitli kurslarıyla; kanun, yönetmelik ve yönergeler ile yönetilmekte, faaliyetlerini yürütmektedirler.
Hemen her sektörde olduğu gibi ülkemizde eğitim-öğretimde de özel kurumlar var. Bazı kurslar sadece özel sektörde ülkemize ve insanlarımıza hizmet vermektedirler. Sürücü kursları vb.
Okul öncesine hizmet veren; Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na bağlı kreş, gündüz bakımevleri ve Çocuk Kulüpleri hariç üniversite öncesi bütün Eğitim-Öğretim Kurumları Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlıdır.

Aile Bakanlığı’na bağlı okul öncesi kurumlar da, sayısı ve muhteviyatı ile çok önemli bir görevi icra etmektedirler. Ayrıca belediye ve çeşitli kurumlara bağlı yuvalar ve kurslar da çocuklara ve öğrencilere hizmet vermektedir.

Millî Eğitim Bakanlığına bağlı okul öncesi özel kurumlar (müstakil ana okulları ve ana sınıfları ile beraber) resmî kurumlara oranla daha fazla sayıya sahiptirler. Son yıllarda, okul öncesi kurumlar beklenenin üzerinde sıçrama yaparak çok önemli bir orana ve sayıya ulaşmıştır. Bunda özel okulların katkısı oldukça büyüktür.

2023-24 verilerine göre Özel Öğretim Kurumları resmî kurumlara oranla %8 küsur civarındadır. Şimdiki Millî Eğitim Bakanımızın müsteşarlık dönemindeki bu oran hedefi %15 idi. Bazı gelişen şartlar ve uygulamalarla bu hedefe ulaşılamadı. Ama okul sayısı olarak, Türkiye genelinde özel okullar, resmî okulların (devlet okullarının) %19’a yakın bir orana sahiptir. Ve özel okullar şu andaki fiziki yapı itibari ile doluluk oranı açısından %50 civarındadır.

Bu sene itibari ile özel okullarda 1.500.000 altında öğrenci bulunmaktadır. Aşağıda kısaca ifade edeceğim, verilecek imkanlar-tedbirler ve destekler sağlandığı takdirde özel okullarda; asgari 1 milyon olmak üzere belki 1.500.000 ilave öğrenci iki sene içerisinde hizmet almaya devam etme durumunda olacaktır.

Özel okulların; fiziki ortam, teknik donanım, hijyen açısından yeterli olması, öğrenci başına düşen öğretmen sayısının ideal seviyede olması ve diğer gerekçelerle beraber eğitim kalitesinin yüksek olduğu inkâr edilemez bir gerçektir. Kamuoyunda da yıllardır bilindiği gibi, bakanlığın yaptığı sınavlar sıralamasında başarılı öğrencilerin çoğu, %8 orana sahip (ki bu son yılların oranıdır, yirmi yıl önce %3 ün altında idi ) Özel Okullardan çıkmaktadır. Bunun da sebebi, yukarıda kısaca yazdığımız gerekçelerdir. Ve özel okullar, büyük ekseriyetle öğrencilerine gelişmiş ülke standartlarında hizmet vermektedirler. Zaten böyle olmasa hemen hiç kimse, çocuğunu ücretsiz okutabileceği bir resmî okul varken özel okula göndermez.

Özel okullar, devlet tarafından ülkenin menfaati ve geleceğinin teminatı olan gençlerin iyi yetişmesi için; mutlak surette pozitif ayrıcalıklı olarak desteklenmelidir. Ülkenin güvenliği, vatandaşlarının refahı için, zaman zaman bazı sektörlere teşvikler verilmektedir. Bu husus herkes tarafından bilinmektedir.

Bir ülke için en önemli sektör eğitim ve öğretim kurumlarıdır. Bir toplum bu konuda böyle düşünmüyorsa güneşin altında parlak geleceğe sahip olması hayaldir...
Ve yine bir toplumda en önemli, en kritik meslek öğretmenlik mesleğidir. Toplum bütün birimleri ile bu konuda bilinçli ve hassas olmak durumundadır. Aslında toplumun bireyleri kendi çıkarı için böyle inanması ve gereğini yapmak mecburiyetindedir. Ülkemizde resmî ve özel kurumlarda çalışan bütün öğretmenlerin diğer meslek mensuplarının tamamından her yönden daha itibarlı seviyeye yükseltilmesi kendi mefaatimiz için şarttır. Devletimiz son yıllarda resmî kurumlarda çalışan eğitimcilere oldukça iyi imkanlar sağlamıştır, ama daha iyi seviyeye gelmelidir…

Özel okullarda iki kahraman vardır. Bu iki kahraman cezalandırılması yerine ödüllendirilmelidir. Çünkü bu iki kahraman tercih ve kararlarıyla devletin üzerinden yük aldığı gibi okul kurucuları vergi de vermektedir. Bunlardan birincisi özel okul kurucusu diğeri ücretsiz olarak çocuğunu resmî bir okulda okutabilecekken, daha iyi yetişmesi için öğrencisini özel okulda okutan velileridir.
Devletimiz eğitim hizmeti veren ve bu ulvî mesleği tercih eden özel okul öğretmenlerine pozitif ayrıcalık tanıyarak, resmî okullardaki öğretmenlerin imkânlarını sağlamalıdır. Bir miktar maddî destek verilmesi düşünülse bile, bunun maddî ve manevî karşılığı yine milletimize ve ülkemize kat kat çok daha fazla katma değer olarak dönecektir… Meselâ, bazı özel sektörlerde görev yapan meslek sahiplerine yeşil pasaport verilirken, bu imkân en mühim meslek sahibi öğretmenlere çok görülmektedir.

ÖZEL OKULLAR DESTEKLENMESE NE KAYBEDERİZ?!

1- Özel okullarda 1.500.000 ilave öğrenci dünya standartlarında hizmet alma imkanına sâhip olacaktır. Bu sayının ne kadar önemli olduğu 600-800 bin toplam öğrenci sayısı olan Finlandiya ve Singapur ülkelerindeki eğitim başarısı düşünüldüğünde, bütün açıklığıyla ortaya çıkmaktadır… Bu gerekçeyle devletimiz resmî okulda bir öğrenci için harcadığı miktarı özel okul velisine ödemelidir. Başlangıçta bu oran mümkün olmasa bile, yarısından başlayarak kademeli bir şekilde arttırılabilir.
2- 1.500.000 öğrenci resmî okullardan özel okullara kaydırıldığında, resmî okullardaki öğrenci sayısı da azalarak eğitim kalitesinin artmasına sebep olacaktır!
3- Özel okulların şu anda fiziki yapısı hazır olup, çok az desteklerle eğitime hazır hale getirilecek, hâlihazırda âtıl ve millî servet olan derslikler öğrencilerine kavuşacaktır!?
4- 1.500.000 öğrencinin eğitim öğretim organizasyonu devletin üzerinden yük olarak alınacaktır…
5- Özel Okullar daha çok vergi verecektir. (aslında özel okullarından vergi alınmamalıdır)
6- En önemli ikinci husus ise, birkaç yıl içerisinde en az 100.000 belki 200.000 öğretmen özel kurumlarda istihdam edilecektir. Bu da hemen hemen devletin 8-10 yılda atayacağı öğretmen sayısından fazladır. Dolayısı ile kısa sürede işsizlik oranının azalmasına da çok ciddi katkı sağlanacaktır. Ve bu arada bu 200.000’e yakın öğretmenin devletten değil özel sektörden maaş alacağı ve sair ve resmî giderlerinin de öğrenci velileri ve kurucu tarafından karşılanacağı da unutulmamalıdır. Halihazırda özel kurumlarda 250.000 üzerinde öğretmen ve diğer çalışan vardır. 2 senede bu sayı ikiye katlanabilir…
7- Özel okullarda yeni göreve başlayan öğretmenler, eğitim kalitesi ve hizmet içi eğitim seminerleri/hizmetleri ile kısa sürede yetişmekte ve çok tecrübeli birer öğretmen haline gelmektedirler.

Bu birinci derecedeki mühim konu; yukarıda sıraladığımız muhteviyat çerçevesinde, ülkemiz ve en büyük sermayemiz öğrencilerimizin/gençlerimizin menfaati için hayata geçirilmelidir. Şayet gerekenler yapılmazsa: Her geçen gün ülke olarak katlanarak artan kayıptayız.

VE; BENCE BU ÇOK MÜHİM BİR ÜLKE ve İNSANLIK ÖDEVİDİR…

Ocak 2025
Hami Koç
Eğitim Yöneticisi-Sosyolog